Nerde Kaldı Böyle Edeb

Fizze, Hz. Fatıma (a.s)’ın cariyesi idi. O’nun yanında eğitilmişti,uzun bir zamandan itibaren sözlerini Kur’an ayetleriyle karşı tarafaanlatıyordu.
Ebu’l- Kasım Kuşeyrî bir şahıstan şöyle naklediyor:
Mekke’yehareket eden bir kafileden ayrılmıştım ve çölde (şaşkınlık ve üzüntüiçerisinde olan) bir kadınla karşılaştım. Ondan ne soruyordumsa, Kur’anayetiyle cevabımı veriyordu.
“Sen kimsin?” diye sordum.
Cevaben dedi ki:
“Gul selamun, fesevfe ta’lemun” “Selam de. Artık onlar bilecekler.”[1]
Ben selam verip dedim ki: “Burada ne yapıyorsun?”
Cevaben dedi ki: “Men yehdillah fema lehu min muzill” “ALLAH kimi hidayete eriştirirse, onun için bir saptırıcı yoktur.”[2]
(Onun bu sözünden yolu kaybettiğini anladım.)
“Cinlerden misin, insanlardan mısın?” diye sordum.
Cevaben dedi ki: “Ya beni Adem, huzu ziynetekum.” “Ey Ademoğulları, her mescid yanında ziynetlerinizi takının.”[3]
(Bu sözüyle insanlardanım demek istedi.)
“Nereden geliyorsun?” diye sordum.
Cevabendedi ki: “Yunadevne min mekanin beîd.” [4] “Uzak bir yerdenseslenilirler.”(Bu sözüyle uzak bir yerden geldiğini anladım.)
“Nereye gidiyorsun?” diye sordum.
Cevabendedi ki: “Lillahi alennasi hicc’ul-beyt.”[5] “Ona bir yol bulup güçyetirenlerin Ev’i haccetmesi ALLAH’ın insanlar üzerindeki hakkıdır.” (Mekke’ye gitmek istediğini anladım.)
“Kafileden kaç günden beri kopmuşsun?” diye sordum.
Dediki: “Velekad halekne’s- semavati vel arza (vema beynehuma) fi sittetieyyamin” [6] “Andolsun, biz gökleri, yeri ve ikisi arasında bulunanlarıaltı günde yarattık.” (Kafileden, altı günden beri kopmuş olduğunuanladım.)
“Yemek yemeğe iştahın var mı?” diye sordum.
Dedi ki: “Vema cealnahum ceseden la ye’kulun’et-taame.” [7]
“Biz onları, yemek yemez cesetler kılmadık.” (Yemek yemeğe isteği olduğunu anlayarak ona yemek verdim.)
“Acele et, biraz çabuk gel” dedim.
Dedi ki: “La yukellifullahu nefsen illa vus’aha” [8]
“ALLAH kimseye güç yetireceğinden başkasını yüklemez.” (Bu sözünden yorgun olduğunu anladım.)
“Yol yürüyemediğine göre seni devemin sırtına alayım mı?” dedim.
Dedi ki: “Lev kane fiyhima alihetun illellahu lefesedeta.” [9]
“Eğerher ikisinde (gökte ve yerde) ALLAH’ın dışında ilahlar olsaydı, hiçtartışmasız ikisi de bozulup giderdi.” (Yani erkekle namahrem kadınınbir deveye binmesi bozgunculuğa yol açar. Bu sözünden dolayı bendeveden inerek onun binmesini istedim.)
Bu duruma karşılık şöylededi: “Subhanellezi sehhare lena haza” [10] “Bunu bize ram eden ALLAHmünezzehtir.” (Bu sözüyle ALLAH’a şükür etti.)
Kafileye ulaşınca: “Kafilede akrabalarından bir kimse var mıdır?” diye sordum.
Dediki: “Ya Davud’u inna cealnake halifeten fi’larzi” [11] “Ve maMUHAMMED’un illa resul” [12] “Ya Yahya huzil kitabe bikuvvetin” [13]“Ya Musa, innî ene rebbuk” [14]
Kafilede dört kişinin onun akrabalarından olduğunu ve isimlerinin de; Davud, MUHAMMED, Yahya ve Musa olduğunu anladım.
Bu esnada onları çağırdı, onlar da koşarak ona doğru geldiler. “Bunlar senin neyin oluyorlar?” diye sordum.
Cevabendedi ki:“El-malu ve’l- benun ziynet’ul-hayat’id-dünya.” [15] (Bu dörtkişinin onun oğulları olduğunu anlamış oldum.) Onlar annelerinin yanınageldiklerinde anneleri şöyle dedi: “Ya ebeti iste’cirhu inne hayre meniste’certe’l- kaviyy’ul-emin.”[16] (Bu ayeti okumakla bana ücretvermelerini onlara anlatmış oldu, onlar da bana bir miktar paraverdiler.)
Daha sonra şöyle dedi: “VALLAHu yuzaifu limen yeşâu”[17] (Bu ayeti okumakla ücretimi artırmalarını istemiş olduğunu anlamışoldum; onlar da artırdılar.)
Onlardan: “Bu kadın kimdir?” diye sordum.
Dedilerki: “Bu kadın, Hz. Fatıma (a.s)’ın cariyesi olan annemiz Fizze’dir; oyirmi yıldır ki, Kur’an ayetleri dışında bir söz söylememiştir.”